Hieronder de beschouwing over de jaarrekening 2019 en kadernota
Jaarrekening 2019
Voorzitter, Gemeentebelangen is blij met deze jaarrekening en dit verdient complimenten voor de opstellers en het college. Maar ook een kritische noot om te beginnen. Het kan en mag niet zo zijn, dat dit soort documenten de raad als hoogste orgaan zo laat bereiken en ook nog zonder voorbereiding in de voorbereidende vergadering. Dit is gezien de corona omstandigheden te billijken maar wat ons betreft nu ook voor het laatst.
Inhoudelijk zijn er t.a.v. de financiën niet heel veel opmerkingen te maken, anders dan dat we zoals ook al uit de vierde tussentijdse rapportage bleek een fors tekort is op het sociaal domein, dat inmiddels als een molensteen om onze nek hangt. Dankzij onze spaarzaamheid is dit vooralsnog op te vangen maar dat betekent waarschijnlijk wel, dat we andere politiek wenselijke zaken naar achteren zullen moeten schuiven of niet kunnen uitvoeren. Grote zorgen maken we vanzelfsprekend over de begroting voor komende jaren en in het verlengde daarvan van het weerstandsvermogen, zoals ook onze accountant concludeerde.
Inhoudelijk mogen we constateren, dat de in 2019 verrichte activiteiten grotendeels in de pas lopen lopen met de uitvoeringsagenda 2018-2022, een enkele uitzondering ( bv. de sportnota) daargelaten. Wij zullen, in acht nemende deze bijzondere tijd, het college kritisch maar constructief blijven volgen op de activiteiten die in deze raadsperiode nog moeten worden verricht.
Kaderbrief
Om maar direct met de deur in huis te vallen voorzitter: Gemeentebelangen Overbetuwe kiest voor het vaststellen van een NIET sluitende begroting. Dit is een krachtig signaal richting rijksoverheid en provincie. Vooralsnog hebben wij vertrouwen in het Rijk maar dat vertrouwen houdt een keer op. In dit verband verwijzen we naar een artikel in NU.nl van heden, waarin onze Minister van Binnenlandse Zaken andermaal aangeeft alleen maar in gesprek te zijn met de gemeenten. Dit schiet allemaal niet op, wij willen daden! Het is daarom goed dat meer dan 100 gemeenten ondertussen van hun problematiek , die zal leiden tot niet sluitende gemeente begrotingen, via een brandbrief aan politiek Den Haag kenbaar hebben gemaakt met een keiharde oproep hieraan iets te doen. Wij weten dat dit college deze noodkreet ondersteunt !
De ondertitel van ons verkiezingsprogramma luidt “ de mens centraal”. Dit uitgangspunt, steunend op het solidariteitsbeginsel, willen wij bij het vaststellen van de begroting 2021 als leidraad hanteren. De zwakkeren in onze Overbetuwse samenleving mogen immers naar onze mening niet de dupe worden van de transitie. Kwaliteiten bereikbaarheid moeten voorop staan. Het is daarom ook belangrijk om de tekorten op het sociaal domein visueel te maken. Bezuinigingen en ombuigingen willen wij, wanneer nodig, uitsmeren over alle domeinen en niet specifiek ten laste van 1 domein brengen.
Het zij maar gezegd voorzitter!
Terug naar het proces moeten wij constateren, dat de insteek van het college om de raad mee te nemen op zich een juiste aanpak is, ofschoon wij de vraag stellen of dit allemaal niet eerder of een tandje sneller had gekund. Nu worden we toch in een tijds keurslijf gedrongen, terwijl juist dit soort exercities, gezien onze ervaringen tijd vraagt. Wij roepen het college op om het voorwerk breed op te zetten, zodat de raad in zijn wijsheid ook echt keuzes kan maken. Ingeval dat onvoldoende wordt geacht zullen wij zelf met voorstellen komen. Mooi zou het zijn geweest om ook onze inwoners mee te laten denk over noodzakelijke ombuigingen, maar de realiteit gebiedt te zeggen, dat de tijd daarvoor nu ontbreekt. Maar deze participatie gedachte zullen wij komende periode zeker herhaaldelijk onder uw aandacht brengen en als partij ook benutten via ons panel.
Een paar opmerkingen resp. aanbevelingen. De invoering van de omgevingswet in 2022 gaat gepaard met invoeringskosten, minder legesopbrengsten en een verhoogde druk op de ambtelijke organisatie vanwege de noodzakelijke burgerparticipatie. De gemeente Noordoostpolder, een gemeente met ongeveer dezelfde omvang als Overbetuwe, worden de incidentele en structurele meer lasten vanaf 2022 geraamd tussen de 3 en 8 ton. U wordt gevraagd om ongeveer eenzelfde bedrag in de meerjarenraming mee te nemen. In de kaderbrief staat, dat Overbetuwe zich schaart onder de middelste categorie van gemeenten voor wat betreft het algemene financiële beeld voor komende jaar. Dat betekent dat op middellange termijn financiële problemen worden verwacht. Onze vraag is waarop baseert u deze stelling. Wanneer we de uitkomst van de jaarrekening zien en de eerste tussentijdse rapportage over 2020 kunnen we ons niet aan de indruk onttrekken, dat we een gemeente zijn, die al op (redelijk) korte termijn in de problemen kan komen.
Voorzitter, Het sociaal domein is naast Corona de grootste veroorzaker van de problemen waarvoor wij nu staan. Onze vraag is toch of de wethouder doorgaat met het transformatie proces en de vooraf ingecalculeerde bezuinigingen of dat hij nog andere oplossingen heeft? Wij lezen, dat de invoering van de coöperatie on hold is gezet. De gevolgen willen graag zo spoedig mogelijk zien. Met meer dan grote belangstelling zien we dan ook uit naar de uitvoeringsnota, die ons een dezer weken zou moeten bereiken.
Tot slot na dit korte betoog voorzitter wensen wij u en onszelf veel wijsheid komende periode toe en spreken wij de hoop uit, dat wij gezamenlijk met onze inwoners in staat zijn om deze moeilijke financiële periode het hoofd te bieden.