Hierbij de tekst van fractievoorzitter Henk Vreman. Deze tekst is tijdens de behandeling van programmabegroting 2019 voorgelezen aan de Raad en College van B&W.
Voorzitter, voor ons ligt de programmabegroting 2019. Een begroting, die er in financieel opzicht goed uit ziet. Financieel zullen wij dan ook weinig tot geen opmerkingen maken, anders dan dat wij bezorgd zijn over de te verwachten budgetoverschrijdingen bij jeugdzorg en WMO. En dat laatste geldt in bijzonder ingeval er op basis abonnementskosten en niet meer naar draagkracht de eigen bijdrage kan en mag worden gevorderd.
Aandacht en zorg verdienen ook de beheersing van de kosten voor verbouwing van het gemeentehuis en eveneens de kosten van inhuur van personeel. Die kosten kunnen wij onvoldoende terugvinden, aangezien die vaak ten laste van projecten worden gebracht.
We komen hier verder later op terug.
Bij de behandeling Kadernota 2019 zijn wij uitgebreid ingegaan op en aantal punten en met name die onderwerpen, die in ons verkiezingsprogramma zijn neergelegd. Vandaag hebben wij geen behoefte om tot een herhaling van zetten te komen en we zullen ons dus beperken tot enkele voor GBO belangrijke zaken resp. een paar moties toelichten.
Een van de vragen, die ons-zeker gelet op het rapport Berenschot- heeft beziggehouden is de kernvraag in het licht van alle maatschappelijke veranderingen “wat voor een gemeente willen we eigenlijk zijn”?
Ik kan me de discussie van een aantal jaren geleden goed herinneren, waarin is besloten om geen regie- gemeente te worden. Wellicht denken we daar nu anders over en. In het verlengde van die essentiële vraag moet je je ook afvragen hoe jouw werkorganisatie in elkaar zit. Is die organisatie in staat om alle maatschappelijke vragen te beantwoorden.
Voorzitter, wij pleiten ervoor om de raad bij zo’n discussie van begin af aan te betrekken en wij stellen ons voor dat het college al dan niet ondersteund door een deskundige met alternatieven komt die tijdens een dagdeel op de hei kunnen worden besproken. Een item dat in dit verband zeker moet worden meegenomen is of er meer taken moeten worden geoutsourced. Te denken valt daarbij aan bv. beheer in de openbare ruimte en zo zijn er nog meer taken te bedenken.
Openbare orde en Veiligheid:
Wij stemmen in met de beleidsvoornemens maar wij dienen een motie in om de handhaving in brede zin verder te intensiveren, omdat wij van mening zijn, dat in de huidige tijd waarin er allerlei steeds zwaardere overtredingen plaatsvinden ( denk aan drugafval) en de maatschappij daarmee in ernstige mate wordt belast, forser op handhaving moet worden ingezet.
Verkeer en Vervoer:
We moeten met elkaar concluderen, dat met name de oostflank van onze gemeente steeds verder verstedelijkt. Kijk alleen maar naar de toename van het auto-verkeer. Wij zijn mede daarom voorstander van duurzame mobiliteitsprojecten en het optimaliseren van fietsverbindingen.
Voor wat betreft de ontwikkelingen rond Elst Centraal zijn wij nieuwsgierig en wij gaan ervan uit, dat de raad vooraan in dit proces wordt meegenomen.
Voorzitter. Het reconstrueren van de Kastanjelaan in Heteren houdt de gemoederen binnen en buiten deze raad de laatste maanden erg bezig. Wij vinden, dat het -gezien onze eerdere opstelling- het amendement van de CDA fractie om nu middelen te reserveren een prima voorstel, dat wij ook van harte zullen ondersteunen.
Onderwijs:
Wij zijn op basis van ervaringen elders voor het oprichten van Integrale Kindcentra en we wachten voorstellen van het college daarin af.
Grote aandacht blijven wij vragen voor de verkeersveiligheid rond scholen. Uiteraard hebben ouders en scholen een grote verantwoordelijkheid maar dat neemt niet weg, dat ook wij als gemeente hierin een rol spelen. Als voorbeeld noemen wij de veiligheid bij de brede school Westeraam (rond de het gezondheidscentrum en Jumbo). Een daartoe strekkende motie, waarin we ook de veiligheid rond sportvelden meenemen, wordt door ons ingediend.
Cultuur, Sport en Recreatie:
Voorzitter. GBO heeft zich begin dit jaar ingespannen om te komen met een initiatiefvoorstel rond het verduurzamen van sportparken.
Het stelt ons teleur, dat wij tot dusverre van het college geen activiteit zien. We sporen het college daarom aan om in de sportnota, die begin volgend jaar zal worden gepresenteerd, een item op te nemen en daarbij doelen wij niet op duurzaamheidsleningen, om verenigingen en instellingen een subsidie te verstrekken wanneer zij op basis van vooraf vast te stellen criteria voor een gemeentelijke bijdrage in aanmerking komen. Bij de behandeling van de Kadernota 2020 zullen wij voorstellen om een bedrag aan die beleidsmaatregel te hangen. Een motie dienaangaande dienen wij vandaag in.
Ook voorzitter. willen wij dat in de sportnota het onderscheid in de onderhouds-en investeringssfeer tussen voetbal- en andere verenigingen of anders gezegd, team- en individuele sport wordt opgeheven. Tennis is immers anno 2019 geen elitaire sport en het huidige beleid is dus dringend aan herziening toe. Als zodanig dienen wij daarom een motie in.
Over het onderhoudsniveau in de openbare ruimte hebben we in de raad eerder gesproken. Wij vinden, dat er iets moet gebeuren en daarom ondersteunen wij de participatieve aanpak van het college.
Omdat wij de verloedering van de buitenruimte willen vermijden dienen wij. zoals al eerder gezegd, een motie in om tot intensivering van handhaving op dit terrein te komen. Het amendement van de VVD om middelen vrij te maken om het onderhoudsniveau van de buitenruimte op te krikken, zullen wij steunen, omdat dat in de lijn ligt van onze eerdere opstelling op dit onderwerp.
Sociaal domein.
Een nieuwe college en ander geluid zouden wij willen zeggen, vandaar de voornemens om te komen tot herinrichting van het sociaal domein.
Een memo over voorstellen hebben we in juli ontvangen maar we zijn blij, dat er door de wethouder nog een verdiepings memo richting raad wordt gestuurd.
Als signaal geven wij hem mee voorstander te zijn van een gefaseerde invoering, temporiseer, hou er rekening mee met wat andere actoren aan kunnen en probeer het goede, waaronder de inzet van vele vrijwilligers te behouden.
Kosten jeugdzorg:
We beseffen goed , dat wij als gemeente weinig grip hebben op de almaar stijgende kosten van jeugdzorg. We schrokken toen wij gisteren vernamen welke overschrijdingen van budgetten er landelijk zijn. Wel voorzitter. pleiten wij voor intensievere, betere samenwerking en afstemming met alle partners die kunnen en mogen doorverwijzen naar de 2e en 3e lijns jeugdzorg. Voor de gemeente als verantwoordelijke voor de jeugdzorg is dit essentieel om meer inzicht te krijgen op de jeugdproblematieken en meer grip de kosten.
Participatiewet:
Met grote belangstelling wacht de fractie het aangekondigde visiedocument van de wethouder af. Blij zijn we in ieder geval te hebben vernomen, dat dit document na overleg met alle participanten aan de raad ter vaststelling wordt voorgelegd.
Armoede en minimabeleid:
We zijn blij, dat er een Ronde Tafel Gesprek plaats gaat vinden over de herijking van dit beleid en daarbij gaan we ervan uit, dat in de besluitvorming de raad van begin af wordt betrokken. Daarmee voorzitter. komen we wederom bij een van onze speerpunten om zoveel mogelijk participatief te werken in dit huis.
Wonen:
“Als het gaat om het bouwen van betaalbare sociale huur- en koopwoningen zien we dat we de tekst over het achterblijven van deze woningen jaarlijks kunnen kopiëren en weer kunnen voorlezen”. Deze woorden sprak ik een jaar geleden tijdens de algemene beschouwingen, en helaas zijn ze vandaag nog steeds van toepassing. Weliswaar speelt deze problematiek ook in diverse andere delen van ons land, het neemt niet weg dat we in onze eigen gemeente ook oplossingen moeten vinden.
Gemeentebelangen Overbetuwe is er dan ook voorstander van om vooraf een vast percentage toe te wijzen aan de bouw van sociale huur-en koopwoningen in ieder nieuwbouwplan. Voordat een partij mag starten met de bouw moet in de gemeenteraad vastgelegd zijn dat wij akkoord gaan met het aantal en soort van nieuwe woningen. Op die manier worden we niet achteraf geconfronteerd met een tekort aan sociale woningen, en kan er niets meer gewijzigd worden omdat het plan al in een vergevorderde staat verkeerd.
Bedrijfsvoering:
Met de bedrijfsvoering als zodanig kan en mag de raad zich niet bemoeien. Maar voorzitter. toch houden we een pleidooi. We gaan er van uit, dat de werkorganisatie weet waar zij aan toe is, stabieler wordt, en dat er rust gaat komen, zodat wij en onze inwoners mogen rekenen op kwalitatief goede producten, die ook nog eens op tijd komen. Streef naar het in dienstnemen van vaste krachten in plaats van inhuur, zodat op de eerste plaats de continuïteit wordt bevorderd en daarnaast dat wij als raad ook beter kunnen inzien welke personeelskosten er daadwerkelijk worden gemaakt.
Tot slot voorzitter. tevreden zijn wij met deze begroting, de amendementen en moties uit de Kadernota zijn verwerkt, de financiën zijn positief en de beleidsvoornemens passen onze fractie goed. Vanzelfsprekend zullen wij het college houden aan de uitvoeringsagenda en daartoe zullen wij ons positief kritisch opstellen. Breng dank over aan de werkorganisatie voor de begroting en de tijdige antwoorden op de vele technische vragen.
Opmerkingen over bepaalde amendementen en moties zullen wij, waar nodig, in tweede termijn maken.
Wij wensen het college ook in 2019 veel succes toe.