Voorzitter, college, collega-raadsleden en belangstellenden in de zaal of thuis.
Toen we in 2022 met elkaar als Raad en college begonnen, kwamen we langzamerhand uit de coronacrisis. We keken hoopvol vooruit naar betere tijden. Maar snel dienden de volgende crises zich alweer aan, zoals onder andere de zorgcrisis en de woningcrisis. Dit jaar viel het kabinet en op 22 november aanstaande kiezen we een nieuw kabinet met alle onzekerheden die daar bij horen. Daarnaast braken op meerdere plaatsen in de wereld oorlogen uit. Al deze ontwikkelingen raken ons in Overbetuwe.
Kernen
Overbetuwe, onze mooie gemeente met haar karakteristieke kernen, elk met haar eigen identiteit. GBO hecht veel waarde aan het behoud van die unieke identiteit. Kernen moeten niet aan elkaar gebouwd worden, zoals enkele weken geleden in een politieke avond geopperd is, en zeker niet, zoals in dezelfde politieke avond door een partij werd ingebracht, worden beschouwd als feitelijk onderdeel van een buurgemeente. Overbetuwe is Overbetuwe en alle inwoners zijn ons lief.
Bouwen
Er is op dit moment een grote behoefte aan woningen. GBO wil doorpakken met het bouwen van betaalbare woningen. En ook met de keuze voor woonvormen die passen bij de vraag van de verschillende doelgroepen en passend bij de identiteit van onze kernen. De netcongestie, de hoeveelheid elektriciteit die het net aankan, is daarbij een extra uitdaging. We moeten als Raad en College gezamenlijk zoeken naar passende oplossingen hiervoor.
Mobiliteit
Een ander belangrijk punt voor de leefbaarheid in de kernen is mobiliteit. Het college heeft aangegeven dat er voor elke kern een integraal verkeersplan komt. Een plan waarin de knelpunten binnen een kern en tussen de kernen benoemd zijn en, waar mogelijk, al een oplossingsrichting is verwoord. Goede bereikbaarheid en een veilige doorstroom is belangrijk voor de leefbaarheid in de kernen. GBO roept dan ook op om hier vaart achter te zetten en wij kijken uit naar de totstandkoming het eerste integrale verkeersplan.
Openbaar Vervoer
Bij een goede bereikbaarheid hoort ook een goed en betrouwbaar Openbaar Vervoer. Helaas is het voor veel van onze inwoners nog steeds niet mogelijk om zich binnen een redelijke tijd per Openbaar Vervoer te verplaatsen van de ene kern naar de andere. Er zijn zelfs kernen van waaruit het zeer omslachtig is om naar Elst (gemeentehuis, ziekenhuis) te reizen. GBO roept het college dan ook op om het belang van dekkend Openbaar Vervoer constant en consequent bij de provincie onder de aandacht te brengen.
Participatie
In onze gemeente is bij de inwoners veel kennis en expertise aanwezig. Regelmatig wordt dan ook aan inwoners gevraagd om mee te denken over de plannen van de gemeente. Deze participatie door inwoners is waardevol en GBO is een groot voorstander hiervan.
We vinden het echter ook belangrijk om vooraf duidelijke kaders mee te geven aan participatie. Bijvoorbeeld waarover precies mag worden meegepraat en hoeveel geld beschikbaar is voor de ideeën van de inwoners. Dat schept duidelijkheid en geeft instrumenten om (een deel van) de kosten van projecten te beheersen. En het voorkomt teleurstellingen zoals kortgeleden bij de voorronde over Land van Tap, waar een intensief en langdurend participatietraject uiteindelijk aan de kant werd geschoven omdat de uitkomst door de verschillende politieke partijen inmiddels niet meer passend werd geacht.
Financiën
Over geld gesproken: het zijn op dit moment geen makkelijke tijden. Het is nog onduidelijk wat er in de jaren 2026 en 2027 gaat gebeuren en dat werpt zijn schaduw reeds vooruit. De onzekerheid over deze zogenaamde ravijnjaren is groter geworden door de val van het kabinet en de komende verkiezingen. We weten immers niet wat de koers gaat worden.
GBO heeft echter veel vertrouwen in ons college, we gaan ervan uit dat ze ons goed informeren en tijdig de juiste maatregelen nemen . We hebben dan ook geen behoefte om ons bij deze begroting te verliezen in ‘wat als’ scenario’s.
We zijn wel bezorgd over de kwetsbare groepen binnen Overbetuwe. We zijn blij met de voortzetting van de huidige regelingen: Meedoenregeling en collectieve zorgpolis. Maar we moeten de kwetsbare groepen constant blijven volgen om zeker te weten dat ze kunnen blijven meedoen. We zijn benieuwd naar de aanzet van de herijking van het armoedebeleid in 2024.
Qua financiën hebben we nog wel een vraag aan het college: Vanaf 2025 wordt een nieuwe financieringssystematiek uitgewerkt waardoor gemeenten meer belastingen kunnen heffen. Kan het college aangeven of, en zo ja, in hoeverre zij hier rekening mee houden?
Ik rond af voorzitter. GBO ziet een groot aantal uitdagingen voor Overbetuwe, maar heeft ook veel vertrouwen in dit college en in onze Raad. We zijn dus alert maar niet ongerust.
Dank u wel.
